Na przyrodniczym szlaku przez puszczę i dolinę

Zatrzymaj się na chwilę, odetchnij, rozejrzyj się, masz w czym wybierać. To wyjątkowy, porośnięty lasami, otoczony zielonymi wzgórzami i dolinami, pośród których wiją się bystre strumyki, wtapiają się malownicze jeziora, powiat czarnkowsko – trzcianecki. Puszcza Notecka, Morena Czarnkowska, Dolina Noteci, czy Puszcza Drawska zapraszają Cię do wypoczynku.

Długość Noteci, siódmej pod względem wielkości rzeki w Polsce, sięga rzędu 388 km. Płynie ona centralnie wzdłuż powiatu, dzieląc go na dwie – niemalże równe – części: południową i północną. Przeprawy przez rzekę ułatwiają trzy mosty w: Ciszkowie, Drawsku i Wieleniu, dwie przeprawy promowe w Ciszkowie i Walkowicach oraz 11 śluz w: Nowych, Walkowicach, Romanowie, Lipicy, Pianówce, Mikołajewie, Rosku, Wrzeszczynie, Wieleniu, Drawsku i Krzyżu Wielkopolskim.

Dolina Noteci

Noteć to główna rzeka regionu, wijąca się szeroką doliną w królestwie łąk i dzikiej przyrody. Dolina ta, zwana Doliną Noteci, to niegdyś pasmo rozlewisk i trzęsawisk powstałe w wyniku wyżłobienia obniżenia terenu wodami topniejącego lodowca. Stopniowo obszar został przekształcony w rozległe łąki i pastwiska. W procesie przemian, zaniechano gospodarki rolnej i tereny te wracają do swojego pierwotnego wyglądu.

Krajobraz roztaczający się wokół Doliny Noteci jest nieprzeciętny. Charakteryzuje się dużą różnorodnością świata roślinnego i zwierzęcego. Jest miejscem rangi europejskiej, o strategicznym znaczeniu dla ptactwa wodnobłotnego oraz stanowi ważną trasę migracji ptaków przelatujących tędy z lęgowisk położonych we wschodniej Europie, Skandynawii i Syberii, na zimowiska leżące w zachodniej Europie i północnej Afryce. Szczególnie licznie gromadzą się tutaj nasi skrzydlaci przyjaciele w marcu i kwietniu, w czasie wylewów rzeki. Dolina Noteci to dom dla licznej populacji bobrów i wydr, można spotkać tu także sarny, lisy, zające, jenoty i dziki. Z uwagi na fakt skupiania rzadkich, ginących w skali Europy roślin i zwierząt, Dolina Środkowej Noteci, wraz z Nadnoteckimi Łęgami, włączona została do systemu Natura 2000. Jest to program sieci obszarów objętych ochrona przyrody na terytorium Unii Europejskiej. Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważane są za cenne i zagrożone w skali całej Europy.

Nadnoteckie Łęgi

Bez wątpienia najciekawszy pod względem przyrodniczym odcinek Doliny Noteci. Stwierdzono tutaj występowanie ok. 230 gatunków ptaków, z których ponad 10 wpisanych jest do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Najbardziej charakterystycznym ptakiem jest kulik wielki.

Puszcza Notecka

Puszcza Notecka, drugi w Polsce pod względem wielkości kompleks leśny, zajmuje powierzchnię około 135 000ha. Na terenie powiatu czarnkowsko – trzcianeckiego rozpościera się na całej jego południowej części. Największe jej połacie występują na obszarze gmin Drawsko i Wieleń, mniejsze w Połajewie i Lubaszu. Najciekawsze oraz najbardziej wartościowe pod względem przyrodniczym są oczywiście miejsca objęte ochroną. Od 2004 roku istnieje Leśny Kompleks Promocyjny „Puszcza Notecka” w skład którego wchodzą m.in. sektory Nadleśnictwa Krucz i Potrzebowice. Celem Leśnego Kompleksu jest stworzenie miejsc, na których gospodarowanie godzi się z celami aktywnej ochrony ekosystemów, propaguje się przyjazne środowisku technologie oraz promuje badania naukowe. Teren Puszczy Noteckiej jest niezwykły – falisty i pagórkowaty, z dużą różnorodnością zbiorowisk roślinnych począwszy od łęgów, grądów przez dąbrowy, po bory sosnowe obfitujące w grzyby i jagody. Niezwykle cennym i atrakcyjnym jest tu rezerwat „Wilcze Błoto”.

Szwajcaria Czarnkowska

Szwajcaria Czarnkowska jest niewątpliwie również perełką przyrodniczą powiatu. Na tle płaskiego krajobrazu górują strome wzgórza morenowe, co powoduje, że czujemy się, jak w górach. Są to wyjątkowo pięknie ukształtowane polodowcowe wzniesienia części Doliny Noteci, zaliczane do najładniejszych w Wielkopolsce. Szczęście miał Czarnków, iż powstał w otoczeniu tak niepowtarzalnej przyrody. W granicach miasta, znajdują się dwa wzniesienia nazywane Górą Krzyżową i Górą żydowską – doskonałe punkty widokowe. Mimo, że teren nie jest duży, to pod względem krajobrazowym i przyrodniczym wyjątkowo cenny. Szwajcaria Czarnkowska, zwana także Moreną Czarnkowską, rozciąga się wzdłuż Noteci od Czarnkowa przez Pianówkę, Górę do Ciszkowa. Na południe zaś sięga po Goraj-Zamek zahaczając o Dębe. Naturalne, wolne od gospodarki człowieka zakątki, niepowtarzalne formy krajobrazu, dodają niezwykłego uroku temu miejscu. Dominuje tutaj drzewostan liściasty, w którym spotkamy starodrzew bukowy i dębowy. Faunę reprezentują setki gatunki owadów, płazów, gadów i ssaków.

Puszcza Drawska

Puszcza Drawska rozpościera się między jeziorem Lubie, a ujściem Drawy do Noteci w gminie Krzyż Wielkopolski. W zlewni królowej puszczy – rzeki Drawy, wśród niepowtarzalnych krajobrazów sandrowych, południowych skłonów Pojezierza Pomorskiego, utworzony został Drawieński Park Narodowy. Na terenie powiatu znajduje się niewielki, południowy fragment. Roztacza jednak przed turystą niezapomniane widoki, które można podziwiać płynąc kajakiem. Kilkakrotnie rzeką Drawą, której nurt jest bardzo zróżnicowany, czasami spokojny i łagodny, a miejscami bystry i rwący, płynął papież Jan Paweł II. Od tego czasu szlak stanowi trasę spływów pod nazwą „Śladami Papieża”. Ponadto, do szczególnie cennego fragmentu puszczy zaliczane są torfowiska w Przesiekach oraz widłakowy bór w leśnictwie Żelichowo. Tereny puszczy zaliczone zostały do strefy obszaru chronionego krajobrazu Natura 2000 pod nazwą „Puszcza nad Drawą”. Panująca tu cisza i spokój, to nieocenione walory naszego regionu, docenione już przez odwiedzających nas gości zarówno z kraju, jak i zagranicy. Na wszystkich gości czeka dobra baza wypoczynkowa, ciekawe szlaki piesze, konne czy rowerowe.

Bogactwo lasów i jezior

Przyroda powiatu czarnkowsko – trzcianeckiego tworzy wspaniałe miejsca dla jej miłośników oraz osób lubiących aktywny wypoczynek. Pośród lasów, w rynnie jeziornej, znajduje się Trzcianka, miasto zapraszające wielbicieli sportów wodnych, którzy chcą doskonalić swoje umiejętności. W tej okolicy największymi jeziorami są: J. Straduńskie, J. Sarcz i J. Logo. Bogate zaplecze rekreacyjno – sportowe znakomicie nadaje się do organizowania obozów sportowych i kondycyjnych. Kajakarstwo, żeglarstwo, windsurfing, wędkowanie, turystyka piesza i rowerowa – z wszystkiego można tutaj skorzystać.

Źródło: „Kultura, przyroda i wypoczynek w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim”

Red. Klaudia Wieczorek – Starostwo Powiatowe w Czarnkowie