Karta EKUZ, czyli leczenie za granicą

EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, to dokument unijny. Potwierdza on prawo do bezpłatnego leczenia w każdym innym niż Twoje państwie Unii Europejskiej lub EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu). EKUZ może zostać wydana wyłącznie osobom zgłoszonym do ubezpieczenia zdrowotnego lub osobom, które mają prawo do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych zgodnie z przepisami krajowymi. 

Karta EKUZ jest wystawiana na każdą osobę oddzielnie, także na dziecko. Należy jednak pamiętać, że jest ona ważna jedynie z dowodem tożsamości dziecka lub rodzica. Warto w tym miejscu wspomnieć, że osoba niewidoma lub niedowidząca może poprosić o oznakowanie karty naklejką z tekstem w alfabecie Braille’a. Nie ma możliwości, aby jedna karta została wystawiona dla całej rodziny. Jej wyrobienie jest całkowicie bezpłatne. EKUZ otrzymają osoby, które są ubezpieczone (np. pracujące czy będące na emeryturze) oraz osoby nieubezpieczone, które mają prawo do leczenia na podstawie szczególnych uprawnień (np. dzieci do lat 18, które nie mogą być zgłoszone do ubezpieczenia przez rodzica lub dziadka). Karta potwierdza, że masz prawo do leczenia w czasie wyjazdów turystycznych lub zawodowych do większości krajów europejskich. Są to: kraje Unii Europejskiej, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria, Wielka Brytania. Karta jest również ważna na terytoriach zamorskich: francuskich (Gwadelupa, Martynika, Reunion, Saint Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska), portugalskich (Azory i Madera) oraz hiszpańskich (Majorka i Wyspy Kanaryjskie). Należy pamiętać, że EKUZ jest ważna wyłącznie z dowodem tożsamości. Warto też wspomnieć, że nie obowiązuje na Wyspach Normandzkich i wyspie Man, w Monaco, San Marino i Watykanie. Karta EKUZ daje przede wszystkim opiekę w nagłych sytuacjach związanych ze zdrowiem, dlatego też warto pamiętać, aby przed wyjazdem zagranicznym taką kartę wyrobić.

Jak uzyskać EKUZ

Wniosek o EKUZ możesz złożyć na pięć sposobów: osobiście w dowolnym oddziale lub delegaturze NFZ, za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej ePUAP, za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP), pocztą tradycyjną, na adres dowolnego oddziału lub delegatury NFZ oraz pocztą elektroniczną (tylko w przypadku pracowniczych wniosków o EKUZ). Do wydania karty wymagane są odpowiednie dokumenty:

1.       legitymacja – potwierdza kontynuację nauki, gdy skończyłeś 18 lat, jesteś uczniem, studentem lub na studiach doktoranckich i zostałeś zgłoszony do ubezpieczenia jako członek rodziny,

2.       dokument A1 – wydany przez ZUS lub KRUS, gdy wyjeżdżasz w związku z wykonywaniem pracy (wydawany jest przez ZUS w formie elektronicznej, musisz jednak sprawdzić jego autentyczność – przeprowadzić weryfikację dokumentu na stronie ZUS lub za pomocą weryfikacji podpisu elektronicznego),

3.       dokument U2 - wydany przez urząd pracy, gdy wyjeżdżasz w celu poszukiwania pracy,

4.       upoważnienie – jeśli wniosek składasz za inną osobę.

W pozostałych przypadkach prawo do świadczeń zostanie potwierdzone na podstawie danych z bazy. Wówczas dostaniesz kartę bez okazywania żadnych dodatkowych dokumentów.

EKUZ dostaniesz od ręki w przypadku składania wniosku osobiście. W innym przypadku trwa to do 5 dni, ale od czerwca do września oddział wojewódzki może wydłużyć okres rozpatrzenia wniosku do kilkunastu dni. Jeśli składasz wniosek przez Internetowe Konto Pacjenta, otrzymasz informację o wygenerowaniu karty lub o negatywnej weryfikacji wniosku i jego odrzuceniu wraz z podaniem przyczyn takiej decyzji. Jeśli wniosek składasz za pośrednictwem IKP lub ePUAP, możesz sprawdzić online jego status. Wystarczy, że wejdziesz na stronę: statussprawywue.nfz.gov.pl i wprowadzisz identyfikator sprawy, który przyjdzie na Twój adres e-mail.

Kartę odbierzesz osobiście lub przez pełnomocnika, którego do tego upoważnisz. Zrobisz to w oddziale lub delegaturze NFZ, w których składasz lub do których wysyłasz wniosek. EKUZ możesz również otrzymać pocztą – musisz zaznaczyć taką opcję we wniosku.

Ważność karty EKUZ

- 20 lat – karta wydana dla osób, które pobierają świadczenie emerytalne i osiągnęły wiek emerytalny,

- do 18. roku życia – karta wydana dla osób, które są zgłoszone do ubezpieczenie zdrowotnego jako członek rodziny, mają własny tytuł do ubezpieczenia lub pobierają rentę,

- 5 lat – karta wydana dla osób, które pobierają świadczenia emerytalne i nie osiągnęły wieku emerytalnego oraz dla osób, które nie mają skończonych 18 lat i ubezpieczenia, ale mają obywatelstwo polskie,

- 3 lata – karta wydana dla osób ubezpieczonych, które: są zatrudnione, prowadzą pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą; pobierają zasiłek/ świadczenie przedemerytalne,

- 18 miesięcy – karta wydana dla osób ubezpieczonych, które: pobierają rentę i mają więcej niż 18 lat; są zgłoszone do ubezpieczenie zdrowotnego jako członek rodziny w wieku powyżej 18 lat; są studentami, uczniami, doktorantami; są uczniami, mają więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia,

- 6 miesięcy – karta wydana dla: nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium RP; nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy oraz mieszkają na terytorium RP; dzieci, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkają na terytorium RP; osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług; osób wykonujących pracę nakładczą,

- 2 miesiące – karta wydana dla bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy; niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych,

- 90 dni – karta wydana dla osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i są uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych,

- 42 dni – karta wydana dla kobiet w okresie połogu, które mają obywatelstwo polskie na terytorium RP.

Zasady korzystania z EKUZ

Prawo do leczenia przysługuje na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego obywatele kraju, do którego się udajesz (lista świadczeń bezpłatnych i płatnych w poszczególnych krajach znajduje się na stronie www.nfz.gov.pl). Dlatego też, jeśli w danym państwie jest obowiązek zapłacenia części kosztów za wizytę u lekarza, to i Ty za nią zapłacisz. Najczęściej rozliczanie leczenia odbywa się między instytucjami (NFZ i jego odpowiednikiem w danym kraju). Może być też tak, że – chociaż masz ze sobą EKUZ – musisz najpierw zapłacić za leczenie i dopiero po powrocie do Polski składasz wniosek o refundację (wniosek znajdziesz na stronie NFZ). Podobnie jak w Polsce, za granicą nie wszyscy lekarze mają umowy z ubezpieczalnią. Dlatego zanim skorzystasz z usług lekarza, sprawdź, czy jesteś u takiego, który honoruje kartę EKUZ. Karta nie pokrywa kosztów powrotu do kraju w związku z nagłym zachorowaniem. Czasami jednak leczenie w ramach EKUZ będzie musiało być długie i kosztowne. Jeśli w tym przypadku okaże się, że transport do Polski będzie tańszy, możesz złożyć wniosek o pokrycie kosztów transportu do miejsca dalszego leczenia w kraju. W wielu krajach EKUZ nie obejmuje pomocy, której udzielają ratownicy górscy po wypadkach narciarskich. Jest to uznawane za świadczenie prywatne. Musisz wtedy zapłacić za to, że ratownicy zwiozą cię ze stoku i opatrzą.

Podsumowując, zakres leczenia z EKUZ jest ograniczony. Masz prawo tylko do leczenia niezbędnego i nieplanowanego, w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej danego państwa, na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego obywatele danego kraju. Świadczenia dostępne na kartę EKUZ najczęściej nie obejmują kosztów akcji ratunkowych w krajach UE/EFTA. Dlatego jeśli np. uprawiasz sporty wiążące się z takim ryzykiem – koniecznie sprawdź przed wyjazdem do danego kraju zasady udzielania pomocy na kartę EKUZ oraz rozważ dodatkowe ubezpieczenie komercyjne.

Starostwo Powiatowe w Czarnkowie

Źródło: pacjent.gov.pl

                www.nfz.gov.pl